Ο Ώμος ρίπτη είναι μια πάθηση που παρατηρείται συνήθως σε αθλητές, ιδίως σε εκείνους που ασχολούνται με αθλήματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις ρίψης πάνω από το κεφάλι (π.χ. ακόντιο, water polo, βόλεϊ, baseball).
Αυτή η πάθηση συνήθως προκύπτει από την υπερβολική καταπόνηση που ασκείται στην άρθρωση του ώμου, στους μύες και στους συνδέσμους με την πάροδο του χρόνου.
Η επαναλαμβανόμενη κίνηση ρίψης μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα στον ώμο, που αναφέρονται συλλογικά ως ώμος του ρίπτη.
Βασικές εμπλεκόμενες δομές
Η άρθρωση του ώμου είναι μια πολύπλοκη δομή και ο ώμος του ρίπτη μπορεί να επηρεάσει αρκετές βασικές περιοχές:
- Τένοντες του στροφικού πετάλου: Μια ομάδα τεσσάρων μυών και τενόντων που σταθεροποιούν και κινούν την άρθρωση του ώμου.
- Επιχείλιος χόνδρος: Ο δακτύλιος του χόνδρου που βοηθά να διατηρείται η σφαίρα του ώμου στη θέση της.
- Σύνδεσμοι του ώμου: Αυτοί παρέχουν σταθερότητα στην άρθρωση του ώμου κατά τη διάρκεια της κίνησης.
- Τένοντας του δικεφάλου: Διατρέχει το μπροστινό μέρος του ώμου και συμμετέχει στην κίνηση του ώμου.
Συνήθεις παθήσεις που σχετίζονται με τον ώμο του ρίπτη:
- Τενοντίτιδα ή ρήξη του στροφικού πετάλου:
– Φλεγμονή ή ρήξη στους τένοντες του στροφικού πετάλου λόγω υπερβολικής χρήσης και επανειλημμένων μικροτραυματισμών κατά τη ρίψη.
- Ρήξη τύπου SLAP (Superior Labrum Anterior to Posterior):
– Ρήξη στον επιχείλιο χόνδρο (ο χόνδρος γύρω από την υποδοχή της άρθρωσης του ώμου), που συνήθως προκαλείται από τις υψηλές δυνάμεις κατά τη φάση επιβράδυνσης της ρίψης.
- Εσωτερική πρόσκρουση:
– Η επαναλαμβανόμενη πρόσκρουση του βραχιονίου οστού στην οπίσθια-άνω επιφάνεια της ωμογλήνης κατά τη διάρκεια της κίνησης ρίψης
- Έλλειμμα εσωτερικής στροφής του γληνοβραχιόνιου (GIRD):
– Μείωση της εσωτερικής πεστροφής της άρθρωσης του ώμου, η οποία συχνά προκαλείται από επαναλαμβανόμενη καταπόνηση του ώμου και οδηγεί σε συρρίκνωση στην οπίσθια κάψα του ώμου.
- Αστάθεια ώμου:
– Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις ρίψης μπορεί να χαλαρώσουν υπερβολικά τους συνδέσμους στον ώμο, οδηγώντας σε χαλάρωση ή αστάθεια στην άρθρωση.
- Τενοντίτιδα του δικεφάλου:
– Φλεγμονή του τένοντα του δικεφάλου, που συχνά προκαλείται από υπερβολική χρήση ή κακή μηχανική ρίψης.
Συμπτώματα – Ώμος ρίπτη
- Πόνος: Ο πόνος, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ή μετά τη ρίψη, είναι το πιο κοινό σύμπτωμα. Ο πόνος εντοπίζεται συχνά στο μπροστινό ή πλαϊνό μέρος του ώμου.
- Αδυναμία: Αδυναμία ή δυσκολία να σηκωθεί το χέρι πάνω από το κεφάλι ή να περιστραφεί ο ώμος, ειδικά κατά τη διάρκεια της κίνησης ρίψης.
- Μειωμένο εύρος κίνησης: Μειωμένη ικανότητα περιστροφής ή ανύψωσης του βραχίονα, ιδιαίτερα με εσωτερική περιστροφή του ώμου (φέρνοντας το χέρι κατά μήκος του σώματος).
- Ήχοι κατά την κίνηση του ώμου: Αίσθηση σκασίματος, κλικ ή τριξίματος στον ώμο κατά τη διάρκεια της κίνησης.
- Απώλεια της ταχύτητας ρίψης ή του ελέγχου: Οι αθλητές μπορεί να παρατηρήσουν μείωση της απόδοσης, της ταχύτητας ή της ακρίβειας της ρίψης.
Αιτίες:
- Επαναλαμβανόμενη υπερβολική χρήση: Η επαναλαμβανόμενη κίνηση πάνω από το κεφάλι της ρίψης ασκεί υπερβολική πίεση στον ώμο, ιδιαίτερα στο στροφικό πέταλο και τον επιχείλιο χόνδρο.
- Κακή μηχανική της ρίψης: Η ακατάλληλη τεχνική, όπως η ανεπαρκής χρήση του κάτω μέρους του σώματος ή η υπερβολική εξάρτηση από το χέρι, μπορεί να αυξήσει την καταπόνηση του ώμου.
- Έλλειψη προπόνησης: Οι αδύναμοι μύες του ώμου και του κορμού μπορούν να οδηγήσουν σε ακατάλληλα μοτίβα κίνησης, προκαλώντας τραυματισμούς υπερβολικής χρήσης.
- Ανεπαρκής προθέρμανση και διατάσεις: Η μη σωστή προθέρμανση ή διάταση πριν από τη ρίψη μπορεί να κάνει τον ώμο πιο ευάλωτο σε τραυματισμούς.
Θεραπεία – Ώμος ρίπτη:
Μη χειρουργική θεραπεία:
- Ανάπαυση και τροποποίηση των δραστηριοτήτων:
– Μείωση ή προσωρινή διακοπή των δραστηριοτήτων ρίψης για να επιτραπεί στον ώμο να επουλωθεί.
– Η τροποποίηση της μηχανικής ρίψης μπορεί να είναι απαραίτητη για να μειωθεί η καταπόνηση του ώμου.
- Φυσικοθεραπεία:
– Επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση των μυών του ώμου και της ωμοπλάτης για τη βελτίωση της σταθερότητας και της κίνησης.
– Ασκήσεις διάτασης. Ιδιαίτερα για την εσωτερική περιστροφή και τη σκλήρυνση της οπίσθιας κάψας.
– Ασκήσεις για τη διόρθωση της στάσης του σώματος και τη βελτίωση της δύναμης του κορμού, η οποία μπορεί να μειώσει την καταπόνηση του ώμου κατά τη ρίψη.
- Πάγος και αντιφλεγμονώδη φάρμακα:
– Η εφαρμογή πάγου στον ώμο μετά τη ρίψη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής.
– Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαχείριση του πόνου και της φλεγμονής.
- Ενέσεις κορτικοστεροειδών:
– Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ενέσεις κορτικοστεροειδών μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου. Ιδίως εάν οι μη χειρουργικές θεραπείες δεν προσφέρουν ανακούφιση.
Χειρουργική θεραπεία – Ώμος ρίπτη:
Σε περίπτωση αποτυχίας των μη χειρουργικών θεραπειών ή αν υπάρχει σημαντική δομική βλάβη, όπως πλήρης ρήξη του στροφικού πετάλου ή σοβαρή ρήξη SLAP.
- Αποκατάσταση του στροφικού πετάλου:
– Εάν υπάρχει σημαντική ρήξη του στροφικού πετάλου, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση των τενόντων που έχουν υποστεί ρήξη.
- Αποκατάσταση ρήξης SLAP:
– Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει την αποκατάσταση ή την περικοπή του σχισμένου επιχειλίου χόνδρου για τη σταθεροποίηση της άρθρωσης του ώμου.
- Χαλάρωση ή συρραφή του αρθρικού υμένα:
– Σε περιπτώσεις σοβαρής αστάθειας του ώμου, μπορεί να γίνει χειρουργική επέμβαση για τη σύσφιξη ή την απελευθέρωση ορισμένων συνδέσμων και του αρθρικού υμένα του ώμου για την αποκατάσταση της σωστής μηχανικής του ώμου.
Αποκατάσταση:
– Μη χειρουργική αποκατάσταση: Συνήθως περιλαμβάνει αρκετούς μήνες φυσικοθεραπείας. Με έμφαση στην αποκατάσταση της δύναμης, της ευελιξίας και της σωστής μηχανικής ρίψης. Οι περισσότεροι αθλητές μπορούν να επιστρέψουν στις ρίψεις μετά από 3-6 μήνες αποκατάστασης, ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού.
– Χειρουργική αποκατάσταση: Η αποκατάσταση από χειρουργική επέμβαση στον ώμο μπορεί να διαρκέσει 6-12 μήνες, ανάλογα με την επέμβαση. Η αποκατάσταση είναι απαραίτητη για την ανάκτηση της πλήρους λειτουργικότητας και την αποφυγή νέου τραυματισμού.
Πρόληψη – Ώμος ρίπτη:
- Σωστή μηχανική ρίψης: Η εκμάθηση και η διατήρηση της σωστής μηχανικής ρίψης μπορεί να μειώσει την καταπόνηση του ώμου.
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης: Η τακτική ενδυνάμωση του στροφικού πετάλου, των μυών της ωμοπλάτης και των μυών του κορμού για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ευελιξίας του ώμου.
- Διατάσεις: Η διατήρηση της ευελιξίας του ώμου, ιδιαίτερα της εσωτερικής περιστροφής, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη.
- Σταδιακή αύξηση της δραστηριότητας: Η σταδιακή αύξηση της έντασης και της συχνότητας των ρίψεων συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου τραυματισμών από υπερβολική χρήση.
- Επαρκής ανάπαυση: Εξασφάλιση της κατάλληλης ανάπαυσης μεταξύ των ρίψεων, ώστε ο ώμος να μπορεί να ανακάμψει.
Ο ώμος του ρίπτη μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με ξεκούραση, φυσικοθεραπεία και βελτιωμένες τεχνικές ρίψεων.
Η έγκαιρη παρέμβαση και η κατάλληλη προετοιμασία είναι το κλειδί για την πρόληψη μακροπρόθεσμων προβλημάτων στον ώμο των αθλητών.
